Ngày 1-6, phát biểu tại phiên thảo luận về kinh tế – xã hội và ngân sách Nhà nước, đại biểu Nguyễn Thị Thủy (đoàn Bắc Kạn) đã dành toàn bộ thời gian để đề cập đến góc khuất, tiêu cực trong đấu giá quyền sử dụng đất thời gian qua.
Trước hết, đại biểu Thủy nêu ra tình trạng trúng đấu giá đất rồi bỏ cọc. Theo bà Thuỷ, việc thắng thầu bỏ cọc là tình trạng không thiếu ở nước ta với muôn vàn lý do. Song thời gian qua, một số nhà đầu tư sử dụng chiêu trò này, thắng đấu giá với mức giá rất cao, sau đó bỏ cọc nhằm kích, thổi giá đất, thao túng thị trường, trục lợi cho một nhóm thiểu số.
Đại biểu Nguyễn Thị Thủy nêu các góc khuất, tiêu cực trong hoạt động đấu giá quyền sử dụng đất thời gian qua – Ảnh: Quochoi.vn
Việc trả giá quá cao rồi bỏ cọc như thời gian qua đã gây ra nhiều hệ luỵ. Lấy dẫn chứng như vụ đấu giá đất vừa qua ở Thủ Thiêm (TP HCM), đại biểu Nguyễn Thị Thủy cho biết ngay sau cuộc đấu giá, các nhà đầu tư đã lợi dụng mức giá trúng đấu giá, thực chất là giá ảo để “té nước theo mưa”, đẩy giá nhà đất ở TP HCM lên cao, nhằm kịp thời bán ra một số lượng lớn nhà, đất mà họ đã mua gom trước đó.
“Có một số nhà đầu tư còn lợi dụng để đẩy giá trị cổ phiếu, trái phiếu của mình. Nguy hiểm hơn, nhiều người còn lợi dụng để đánh võng giá trị tài sản bảo đảm tại các ngân hàng”- đại biểu Nguyễn Thị Thủy nêu thực trạng và nhấn mạnh, việc giá đất, giá nhà bị đẩy lên cao, cùng với giá ảo đã khiến giấc mơ an cư lạc nghiệp của người có thu nhập thấp ngày càng xa hơn.
Trước Quốc hội và cử tri cả nước, đại biểu Nguyễn Thị Thủy nhấn mạnh đến tình trạng “quân xanh, quân đỏ”, bắt tay nhau để dìm giá, mua rẻ tài sản của Nhà nước ở nhiều phiên đấu giá. “Việc thông đồng dìm giá có thể được diễn ra ở những người tham gia đấu giá với nhau, còn gọi là “quân xanh, quân đỏ” để lót đường cho một nhà đầu tư đã định sẵn, với mức giá rẻ. Và giá trị thực của nhiều lô đất đã bị nhóm “quân xanh, quân đỏ” này dìm xuống”- đại biểu Thủy cho hay.
Các lô đất được đấu giá tại khu đô thị mới Thủ Thiêm thời gian qua – Ảnh: Hoàng Triều
Nữ đại biểu đoàn Bắc Kạn còn chỉ rõ trên thực tế, việc dìm giá còn có cả thủ đoạn sử dụng xã hội đen, đe dọa những người tham gia đấu giá khiến cho họ sợ hãi, bỏ cuộc, rút hồ sơ. Khi đó, cuộc đấu giá chỉ còn một người tham gia, “một mình một chợ”, những người khác chỉ là “quân xanh”. Có thể nói, những thủ đoạn này đã gây thiệt hại tài sản rất lớn cho Nhà nước.
Bên cạnh đó là tình trạng bắt tay ngầm, rút ruột tài sản Nhà nước. Theo đại biểu Nguyễn Thị Thủy, sẽ không thể tác động được vào cuộc đấu giá nếu như không có “tay trong” để cung cấp thông tin, tiết lộ thông tin thì mới tổ chức “quây thầu, vây thầu” với giá rẻ. Ở mức độ vi phạm nghiêm trọng hơn là sự cấu kết với những người có thẩm quyền để tạo thành nhóm lợi ích rút ruột của Nhà nước từ các phiên đấu giá.
Ngoài ra, đại biểu Thủy cho rằng còn xảy ra việc móc ngoặc trong thẩm định giá. Theo vị đại biểu, thẩm định giá là một khâu vô cùng quan trọng trong đấu giá đất. Tuy nhiên, nhiều ý kiến chuyên gia cho rằng pháp luật đã trao cho tổ chức này chức năng quá lớn, trong khi cơ chế kiểm soát lại hết sức lỏng lẻo. Đây chính là một trong những nguyên nhân dẫn tới nhiều sai phạm trong thẩm định giá nói chung và thẩm định giá đất nói riêng thời gian qua.
Từ các vụ án được đưa ra xử lý thời gian qua cho thấy, cùng là thủ đoạn móc ngoặc giữa thẩm định viên với tổ chức, cá nhân trong đấu giá, nhưng đối với những gói thầu mua sắm trang thiết bị được trả bằng ngân sách Nhà nước, thì giá được thẩm định đưa ra trong nhiều trường hợp cao nhiều so với thực tế. Trong khi đó, đối với những lô đất của Nhà nước đưa ra đấu giá, thì trong nhiều trường hợp, giá thẩm định được đưa ra ở mức rất rẻ. “Mục đích cuối cùng của những trường hợp đẩy giá hay dìm giá này đều nhằm mục đích rút ruột, gây thiệt hại cho Nàh nước, làm lợi cho một nhóm thiểu số”- bà Thủy nhấn mạnh.
Nêu rõ những chiêu trò quân xanh, quân đỏ, thông đồng dìm giá, thắng thầu bỏ cọc, đánh võng giá đất, thổi giá đất nêu trên đã gây ra những hệ lụy rất lớn với kinh tế xã hội, đại biểu Nguyễn Thị Thủy đề nghị cần phải mạnh tay xử lý.
Nữ đại biểu kiến nghị Chính phủ cần phải tăng cường kiểm soát chặt chẽ hơn nữa và tăng cường chỉ đạo thanh tra, kiểm tra thường xuyên hơn đối với hoạt động này; đồng thời, kiến nghị Bộ Công an chọn một số phiên đấu giá đất để xác minh, điều tra làm rõ nhằm tăng tính răn đe, phòng ngừa vi phạm trong hoạt động này.