Nguồn nhân lực bị lãng quên

Làn sóng nghỉ việc do tác động của dịch Covid-19 vẫn đang diễn ra mạnh mẽ và các nền kinh tế châu Á bắt đầu cảm nhận tác động từ tình trạng này. Kết quả khảo sát vừa được Công ty Mercer (Mỹ) công bố cho thấy các doanh nghiệp từ Malaysia, Indonesia, Philippines và Thái Lan nhận thấy tỉ lệ lao động nghỉ việc trong năm 2021 cao hơn so với năm trước đó.

Điều này đồng nghĩa doanh nghiệp phải tìm kiếm lời giải cho bài toán thiếu nhân lực, theo Tổ chức Lao động quốc tế (ILO), một giải pháp cho cuộc khủng hoảng hiện nay đến từ người khuyết tật.

Quan chức cấp cao Bernd Starke của Ngân hàng Deutsche (Đức) nhận định với đài CNBC rằng thế giới hiện có hơn 1 tỉ người khuyết tật và nhóm này thường bị “lãng quên”, kể cả những người tài năng và kiệt xuất. Riêng châu Á, theo chuyên gia Joni Simpson của ILO, hiện có khoảng “472 triệu người khuyết tật đang trong độ tuổi lao động” nhưng gần 2/3 trong số này hiện không có việc làm.

Báo cáo mới đây của ILO cho biết “nhận thức chưa đúng đắn” và “định kiến” là những rào cản chính trong tuyển dụng lao động khuyết tật ở châu Á. Các doanh nghiệp thường lo ngại rằng người khuyết tật không có năng suất cao, dễ gặp tai nạn, chỉ có thể thực hiện công việc đơn giản…

Dù vậy, ông Simpson nhấn mạnh thị trường lao động không thiếu “người khuyết tật có tay nghề cao đang muốn tìm kiếm việc làm” và đã đến lúc doanh nghiệp thay đổi tư duy tuyển dụng.

Ông Rui Brito, người khuyết tật, làm việc tại một văn phòng ở TP Porto – Bồ Đào Nha gần đây Ảnh: Reuters

Theo khảo sát của trang giới thiệu việc làm Glassdoor, 76% người lao động và người “săn” việc muốn làm việc trong một môi trường có lực lượng lao động đa dạng. Vì thế, việc tuyển dụng lao động khuyết tật có thể mang đến cho doanh nghiệp những lợi thế liên quan đến danh tiếng, lợi nhuận và khả năng cạnh tranh.

Một nghiên cứu năm 2018 của Công ty Accenture (Ireland) kết luận “những doanh nghiệp tích cực tuyển dụng lao động khuyết tật có doanh thu, thu nhập và tỉ suất lợi nhuận cao hơn so với những doanh nghiệp không làm thế”.

Bên cạnh đó, “trung thành với doanh nghiệp” cũng là một phẩm chất thường thấy ở người lao động khuyết tật. Chẳng hạn như tại Mỹ, theo nghiên cứu của Công ty DuPont de Nemours (Mỹ), lao động khuyết tật có xu hướng gắn bó với công việc lâu dài và ít vắng mặt mà không có lý do chính đáng hơn.

Ở khía cạnh hiệu quả công việc, nghiên cứu khẳng định lao động khuyết tật cho năng suất không thua kém hoặc cao hơn so với các đồng nghiệp không cùng cảnh ngộ. Các chuyên gia còn nhấn mạnh sự góp mặt của lao động khuyết tật trong công ty có thể giúp khơi dậy và lan tỏa lòng cảm thông.

Theo ông Starke, hành trình đa dạng hóa lực lượng lao động bắt đầu từ ban lãnh đạo công ty. Cùng quan điểm, ông Simpson cho rằng họ cần đánh giá lại chính sách tuyển dụng để bảo đảm công ty không phân biệt đối xử “gián tiếp hay vô thức” ứng viên khuyết tật. Ông Starke nhấn mạnh mục tiêu cuối cùng của nỗ lực nêu trên phải là “cơ hội nghề nghiệp”, tức trao cơ hội cho lao động khuyết tật vì năng lực và tài năng của họ, “chứ không phải để làm từ thiện”, theo đài CNBC. 

Nỗi lo thiếu lao động ở Mỹ

Trang Nikkei Asia gần đây cho biết quy mô lực lượng lao động ở Mỹ thấp so với thời điểm trước khi dịch Covid-19 bùng phát cách đây hơn 2 năm, gây lo ngại về tốc độ phục hồi của nền kinh tế lớn nhất thế giới. Theo thống kê, lực lượng lao động ở Mỹ, bao gồm những người đang làm việc và tìm việc, trong tháng 2-2022 đã tăng lên 164 triệu lao động. Đây là tháng thứ năm liên tiếp con số này gia tăng nhưng vẫn thấp hơn mức được ghi nhận hồi tháng 2-2020, tức ngay trước khi đại dịch bùng phát.

Một số yếu tố như nghỉ hưu sớm hoặc cha mẹ ở nhà chăm sóc con cái góp phần thúc đẩy sự thiếu hụt lao động ở Mỹ. Ngoài ra, có vài lý do khiến người lao động chậm trở lại làm việc ở nước này. Trong khi châu Âu và Nhật Bản nỗ lực duy trì mức tuyển dụng trước tác động của dịch Covid-19 bằng cách tăng trợ cấp cho doanh nghiệp, Mỹ lại tìm cách đối phó bằng cách gia tăng trợ cấp thất nghiệp. Vì vậy, số lượng người thất nghiệp tăng mạnh ở Mỹ khi người lao động nghỉ việc hàng loạt. Một lý do khác là không ít người lao động chọn nghỉ hưu sớm nhờ giá trị tài sản và các khoản đầu tư của họ tăng lên trong bối cảnh Washington nới lỏng tiền tệ và tung gói kích thích tài chính.

Chuyên gia Markus Brunnermeier tại Trường ĐH Princeton (Mỹ) cho rằng sẽ có nhiều người lao động trở lại làm việc khi số ca mắc Covid-19 giảm và các nỗi lo sức khỏe không còn nhiều như trước. Tuy nhiên, một số nhà phân tích khác lo ngại người lao động trung niên hoặc lớn tuổi (nhiều người bị cho thôi việc trong thời gian dịch Covid-19) có thể gặp khó khăn trong việc tìm kiếm công việc thích hợp. Một số giải pháp đã được nói đến nhằm thu hút người lao động trở lại làm việc ở Mỹ, như tăng lương hoặc nỗ lực thuyết phục đối tượng đã rời bỏ thị trường lao động để chăm sóc con cái hoặc cha mẹ trở lại làm việc.

Phạm Nghĩa


Cao Lực