Ðặc biệt Luật Trẻ em có hiệu lực từ ngày 1-6-2017 và các văn bản pháp luật có liên quan đã cụ thể hóa nhiều quan điểm tiến bộ, góp phần tăng cường công tác giáo dục, bảo vệ trẻ em.

Tuy nhiên, việc áp dụng pháp luật về quyền trẻ em ở một số nơi, một số lĩnh vực chưa được nghiêm túc, đúng tinh thần pháp luật về quyền trẻ em. Minh chứng rõ nhất việc bảo vệ trẻ em trên không gian mạng vẫn còn những vấn đề bất cập, hành vi xâm phạm quyền trẻ em trên không gian mạng ngày càng gia tăng nghiêm trọng, ảnh hưởng tiêu cực đến trẻ em nhưng chưa được quan tâm, xử lý thỏa đáng.

Ở góc độ bài viết này, chỉ đề cập việc sử dụng trẻ em tham gia quay thưởng xổ số kiến thiết, nhất là khi vừa để xảy ra việc nhầm lẫn kết quả xổ số có liên quan đến trẻ em ở Hậu Giang mới đây.

Theo quy định tại Bộ Luật Lao động năm 2019 thì người lao động là người từ đủ 15 tuổi trở lên, luật cũng cấm nhận trẻ em dưới 15 tuổi vào làm việc trong các cơ sở sử dụng lao động, trừ một số nghề và công việc do Bộ Lao động – Thương binh và Xã hội (LÐ-TB-XH) quy định. Ðối với những nghề và công việc được nhận trẻ em chưa đủ 15 tuổi vào làm việc, học nghề, tập nghề thì việc nhận và sử dụng phải có sự đồng ý và theo dõi của cha mẹ hoặc người đỡ đầu.

Do đó, việc sử dụng lao động trẻ em dưới 15 tuổi tham gia quay thưởng xổ số kiến thiết nếu đáp ứng điều kiện pháp luật hiện hành thì vẫn được phép, không cấm. Nhưng sử dụng lao động trẻ em tham gia quay thưởng xổ số là khá nhạy cảm, có thể phát sinh những vấn đề tiêu cực, ảnh hưởng đến sự hình thành, phát triển nhân cách của trẻ em.

Việc sử dụng trẻ em tham gia quay thưởng xổ số là công việc nhạy cảm, bởi tính chất của nó. Thực chất, quay xổ số trúng thưởng vẫn là trò ăn – thua và liên quan đến ăn thua, may rủi mà để các em sớm tiếp xúc với công việc này là không hợp lý. Dù không nằm trong Danh mục công việc gây tổn hại đến sự phát triển thể lực, trí lực, nhân cách của người chưa thành niên do Bộ LÐ-TB-XH ban hành theo quy định tại khoản 1 điều 147 Bộ Luật Lao động nhưng ở mức độ nào đó ít nhiều cũng ảnh hưởng tiêu cực đến việc hình thành, phát triển nhân cách của trẻ em về sau. Bởi khi làm công việc này, trẻ em phải thường xuyên tiếp xúc với trò chơi trúng thưởng, xổ số, tiền bạc, thắng thua…

Bác Hồ từng dạy: “Trẻ em như búp trên cành/Biết ăn ngủ, biết học hành là ngoan”. Ðộ tuổi ăn chưa no – lo chưa tới, trẻ em chỉ nên tập trung vào việc học hành, vui chơi nhằm phát triển toàn diện thể chất, tinh thần…, còn tham gia lao động thì nên hạn chế. Do đó, chỉ với những trường hợp đặc biệt, có hoàn cảnh thật sự khó khăn thì mới nên tham gia lao động, sản xuất dù ở bất cứ ngành, nghề gì.

Có thể nhiều em tham gia quay xổ số nhưng không phải vì tiền, hay do hoàn cảnh quá khó khăn mà là bởi được người lớn giới thiệu, đề xuất.

Phân tích ra để thấy đã đến lúc chấm dứt để trẻ em tham gia quay xổ số kiến thiết. Theo đó, cơ quan có thẩm quyền cần bổ sung quy định cấm sử dụng trẻ em dưới 15 tuổi quay thưởng xổ số kiến thiết cũng như một số ngành, nghề nhạy cảm khác. Ðồng thời, có quy định, phương án hỗ trợ, bảo vệ quyền, lợi ích hợp pháp của trẻ em liên quan đến hình ảnh trẻ em như vụ nhầm lẫn kết quả xổ số ở Hậu Giang vừa qua. Ðối với các bậc phụ huynh, phải tìm hiểu pháp luật về quyền trẻ em để tự trang bị cho mình kiến thức, kỹ năng về chăm sóc, bảo vệ con em mình, nhất là không nên cho con tham gia những công việc nhạy cảm, không phù hợp với độ tuổi của trẻ.