TP HCM chuẩn bị đấu giá lần thứ 5 đối với 3.800 căn hộ tái định cư (TĐC) nằm trong khu đô thị mới Thủ Thiêm. Thông tin này đã nhận được nhiều quan tâm của dư luận.
Nghịch lý hàng ngàn căn hộ bỏ hoang
Tại dự án khu TĐC Bình Khánh thuộc chương trình 12.500 căn hộ phục vụ TĐC khu đô thị mới Thủ Thiêm (TP Thủ Đức) khởi công năm 2013 và hoàn thành năm 2015. Từ khi hoàn thành đến nay đã gần 9 năm nhưng hàng ngàn căn hộ nơi đây vẫn để trống, không có người ở.
Theo Sở Xây dựng TP HCM, hiện có khoảng 9.434 căn hộ và hơn 2.500 nền đất TĐC để trống tại 163 dự án. Trong đó, một số được quản lý để chờ bán đấu giá (gần 4.800 căn hộ), số khác chờ bố trí TĐC (hơn 2.000 căn hộ). Trong khi đó, chi phí cho việc quản lý, bảo trì gần 10.000 căn hộ rất tốn kém, bởi căn hộ để trống vẫn phải làm vệ sinh và quản lý hằng ngày.
Một trong những lý do khiến hàng ngàn căn hộ TĐC bị “ế” là do xung quanh những chung cư này không có các công trình hạ tầng xã hội kèm theo. Hầu hết dự án khu chung cư TĐC được xây dựng trên các khu đất đã được giải phóng mặt bằng, trước đây ít người sinh sống, còn thiếu nhiều tiện ích xã hội.
Bên cạnh đó, chất lượng nhà TĐC chưa thật sự khiến người dân yên tâm chọn lựa vì những người bị thu hồi nhà, đất thường thuộc diện thu nhập thấp, cần không gian phát triển kinh tế hộ gia đình. Việc đưa họ vào chung cư cao tầng sẽ không giải quyết được vấn đề kinh tế, người dân buộc phải bán nhà TĐC với giá rẻ hoặc bỏ trống, tìm nơi khác để sản xuất – kinh doanh…
Nhà TĐC bỏ phế trong khi nhiều người không có nhà ở cho thấy từ khâu hoạch định, thẩm định, thiết kế, thi công đã không trúng và đúng với nhu cầu của người TĐC. Chưa kể việc chuyển đổi từ lối sống quen với vườn tược, rộng rãi, phóng khoáng, nay vào những căn hộ được ví như “hộp diêm” là một sự thay đổi quá lớn, không dễ thích nghi. Một điều quan trọng là giá cả căn hộ TĐC nhiều nơi cao “chót vót”, người lao động có thu nhập thấp không đủ tiền mua.
Khu đô thị mới Thủ Thiêm, nơi có dự án căn hộ tái định cư sắp được TP HCM đấu giáẢnh: HOÀNG TRIỀU
Cần chính sách phù hợp
Mặc dù thời gian qua, TP HCM đã có chủ trương cho đấu giá các căn hộ TĐC còn tồn đọng nhưng việc bán với số lượng lớn như cả dự án hoặc theo lô sẽ khó có nhà đầu tư nào mạo hiểm để kinh doanh. Mặt khác, nhiều bất cập, hạn chế của nhà TĐC đã được chỉ ra vẫn chưa được khắc phục, rất khó thuyết phục người mua.
Vì vậy, nên tính đến phương án chia thành các gói nhỏ từ 5 – 10 căn cho những nhà đầu tư nhỏ mua hoặc bán trực tiếp từng căn cho người dân có nhu cầu ở thật sự. Tạo điều kiện thuận lợi để các nhà đầu tư tham gia quá trình xây dựng, chỉnh trang các căn hộ phù hợp thật sự với nhu cầu của người ở.
Bên cạnh đó, thành phố cần có những giải pháp quyết liệt để triển khai chương trình nhà ở cho người lao động nhập cư. Cần có cơ chế, chính sách đầu tư, phát triển các nguồn vốn vay ưu đãi hỗ trợ người lao động tạo lập nhà ở. Những giải pháp về đầu tư quỹ đất, vốn hỗ trợ triển khai dự án nhà tập thể cho người lao động với các tiêu chuẩn phù hợp… cũng cần các cơ quan chức năng quan tâm đặc biệt.
Để giải bài toán về căn hộ TĐC, điều trước tiên là làm tốt công tác quy hoạch. Phải xác định vị trí xây dựng khu TĐC phù hợp nhu cầu sử dụng, bảo đảm tiện lợi về giao thông, hạ tầng cho cư dân. Cần xác định đúng đối tượng TĐC sao cho phù hợp với nhu cầu, hoàn cảnh của từng khu vực.
Các căn hộ được xây dựng phải gắn liền với chính sách an sinh xã hội như: đào tạo nghề, giải quyết công ăn việc làm tốt hơn hoặc phục hồi thu nhập, góp phần nâng cao chất lượng cuộc sống cho người dân sau khi di dời. Công tác triển khai TĐC cũng cần đổi mới, phân tích, dự báo nhu cầu một cách chính xác để cân đối với khả năng đáp ứng, phân bổ hợp lý.
Cần sớm có cơ chế, giải pháp để bán đấu giá cho các đối tượng có nhu cầu sử dụng thật sự, với mức giá phù hợp và được sự hỗ trợ của ngân hàng cho vay vốn dài hạn. Có thể xem xét chuyển đổi công năng thành nhà ở xã hội, nhà thuê mua, nhà cho cán bộ – công nhân viên chức nhà nước hoặc là nhà ở thương mại vừa túi tiền bán cho người đang có nhu cầu và mua nhà lần đầu… Phải tính đến lợi ích cấp thiết và giải quyết sớm việc đấu giá hàng ngàn căn TĐC này chứ không phải là tăng thu ngân sách từ việc đấu giá.